Beograd je u Drugom svetskom ratu oslobođen pre 80 godina, 20. oktobra 1944. posle tri godine i sedam meseci nemačke okupacije.
Glavni grad Jugoslavije snage sovjetske armije uz pomoć snaga NOVJ oslobodile su tokom Beogradske operacije, a nakon višednevnih teških borbi i uz brojne žrtve.
Odavanjem pošte stradalima i nizom manifestacija u Srbiji obeležava se ovaj značajan jubilej.
Oslobođenje glavnog grada Srbije u Drugom svetskom ratu bilo je kulminacija višegodišnjeg ratovanja na celoj teritoriji Jugoslavije. Borba je trajala desetak dana, a tokom oslobađanja poginulo je skoro 3.000 pripadnika Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije i 961 crvenoarmejac.
Beogradska operacija bila je jedna od ključnih, ako ne i najvažnija vojna akcija na prostoru okupirane Jugoslavije u Drugom svetskom ratu.
Zauzimanjem Beograda od strane Crvene armije, odnosno snaga Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije, zapravo je rešeno ključno pitanje potonje sudbine Jugoslavije i ko će o njoj dalje odlučivati. Sudbina Vlade Kraljevine Jugoslavije u Londonu, odnosno Krune, bila je tada zapečaćena.
Sovjetska vojska se tad još uvek zvala Crvena armija. Izvorno, Radničko seljačka Crvena armija. Taj naziv je zadržan do februara 1946. kada je preimenovana i formalno pravno u Sovjetska armija.
Ulazak sovjetske Crvene armije u Jugoslaviju Josip Broz Tito dogovorio je prethodno prilikom susreta sa Staljinom u Moskvi septembra 1944.
Beograd je pod nemačkom okupacijom u Drugom svetskom ratu bio počev od aprila 1941. godine.
Nemačka komanda insistirala je da se Beograd ima pretvoriti u tvrđavu, te da ga treba braniti svim raspoloživim snagama. Grad je imao strateški značaj. Bio je takođe važan zbog izvlačenja nemačkih trupa sa juga, od pravca Soluna.
Beograd je u Drugom svetskom ratu stradao, i velikim delom je razoren, počev od 6. aprila 1941. kada su ga teško bombradovali Nemci. Bio je potom žrtva brutalne okupacije, posebno pošto je započeo ustanak.
Saveznička bombardovanja koja su trajala do uoči oslobođenja bila su još razornija od nemačkih, što je posebno teško doživljeno među građanima Beograda.
Saveznička vazduhoplovstva su tokom 1944. godine bombardovala Beograd tokom aprila, maja, juna, jula, septembra 1944. Ukupno u 11 navrata. Najrazornije je verovatno bilo bombardovanje na pravoslavni Uskrs 16. i 17. aprila 1944. godine.
Oslobađenje Beograda oktobra 1944. započelo je takođe teškim dejstvima sovjetske artiljerije na grad.
Operacija oslobađanja Beograda počela je 12. i trajala do 20. oktobra 1944. godine.
IZVOR: INDEXONLINE I FOTO: PRINTSCREEN
