Dok većina zemalja proslavlja Međunarodni dan rada 1. maja, Labor Day u Sjedinjenim Američkim Državama 2024. godine pada u ponedeljak, 2. septembra. Iako SAD ne obeležavaju Međunarodni dan rada, ovaj datum je odabran da bi se obeležila Haymarket afera, koja se dogodila u Čikagu 4. maja 1886. godine. Haymarket afera je počela kao radnički protest, a završila se nakon bombaškog napada u kojem su poginule četiri osobe, a preko sedamdeset ljudi je ranjeno. Ovaj događaj se smatra ključnim trenutkom u američkom radničkom pokretu i uticao je na odluku vlade da ograniči radni dan na osam sati.
Labor Day u SAD-u prepoznaje američki radnički pokret i doprinos radnika razvoju i dostignućima Sjedinjenih Država.
Radnički pokret je započeo krajem 19. veka i postao je zvaničan državni praznik 1894. godine. Ovaj praznik za mnoge Amerikance simbolizuje kraj leta, a kao i svaki produženi vikend, proslavlja se zabavama, paradama i raznim događajima.
Kako je sve počelo?
Tokom industrijske revolucije krajem 1800-ih, radnici širom sveta su bili primorani da rade 12 sati dnevno, sedam dana u nedelji, kako bi preživeli. U Sjedinjenim Državama mnoge države nisu imale zakone koji bi štitili decu, pa su i deca stara svega pet godina mogla da rade u mlinovima, fabrikama i rudnicima za delić zarade odraslih. Uslovi rada su bili nesigurni, bez pristupa svežem vazduhu, sanitarnim objektima i pauzama. Kako je proizvodni rad počeo da nadmašuje poljoprivredni, krajem 18. veka radnici su počeli da organizuju štrajkove i proteste zbog loših uslova rada, dugih radnih sati i velikog broja radnih dana.
Neki radnici, poput onih koji su radili za železničkog magnata George Pullman-a, nisu više mogli da trpe nakon ekonomske krize 1893. godine, koja je mnogima otkrila razmere njihove eksploatacije. Pullman je osmislio način da stvori gradove oko svojih fabrika, gde je on posedovao sve firme i kontrolisao sve cene, što mu je omogućilo da drži plate niskim, dok je profit ostajao u njegovom vlasništvu. Kada je ekonomska kriza pogodila, Pullman je povećao kirije radnicima bez povećanja plata, što je dovelo do istorijskog radničkog protesta organizovanog od strane Eugenea Debs-a kroz American Railway Union. Štrajk Pullman-ovih radnika je počeo 11. maja 1894. godine i paralisao železnički saobraćaj između Čikaga i Zapadne obale. Predsednik Glover Cleveland je poslao federalne trupe da razbiju štrajk, pozivajući se na zabrinutost zbog pravovremene isporuke pošte.
Mnogi istoričari rada povezuju Cleveland-ovu pravu nameru za zaustavljanje štrajka sa zaštitom interesa kapitalističke klase, uključujući George Pullman-a, održavajući međudržavnu trgovinu u pokretu. Kada su trupe stigle, koristile su silu da uguše štrajkače i vrate vozove u funkciju. Tokom ove federalne intervencije, više od sedamdeset ljudi je poginulo, a hiljade su povređene.
Nakon ovih događaja, mnogi političari su nastojali da vrate poverenje radnika ustanovljavanjem dana posvećenog proslavi njihovih napora. Prvi Labor Day u Sjedinjenim Državama je proslavljen u septembru 1894. godine i slavi se do danas.
Njegovo postojanje opravdava bogata istorija akcija radnika za očuvanje svojih sredstava za život.
IZVOR: EN.AS.COM I FOTO: PIXABAY
