Iako je 2025. godina, praksa zabrane knjiga u javnim školama širom Sjedinjenih Američkih Država i dalje traje. Najnoviji izveštaj organizacije PEN America otkriva koje su knjige i autori najviše bili na meti zabrana u školskoj 2024/25. godini.
Stephen King na vrhu liste zabranjenih autora
Poznati pisac horora Stephen King našao se na samom vrhu liste – njegove knjige zabranjene su čak 206 puta u američkim školama u periodu od jula 2024. do juna 2025. godine.
Na listi najzabranjivanijih autora našli su se i Ellen Hopkins (167 zabrana), Sarah J. Maas (162), Jodi Picoult (62) i Yusei Matsui (54).
„A Clockwork Orange“ najčešće zabranjena knjiga
Kada je reč o pojedinačnim delima, prvo mesto zauzima kultni roman Anthony Burgessa A Clockwork Orange, koji je zabranjen u 23 slučaja. Odmah iza njega su Breathless autorke Jennifer Niven i Sold spisateljice Patricia McCormick, sa po 20 zabrana. Na listi su i Last Night at the Telegraph Club od Malinda Lo (19) i A Court of Mist and Fury autorke Sarah J. Maas (18).
Skoro 7.000 zabrana u jednoj godini
Prema podacima PEN America, u školskoj 2024/25. godini zabeleženo je ukupno 6.870 zabrana knjiga. Od 2021. godine do danas, u američkim školama dokumentovano je skoro 23.000 zabrana.
Najviše zabrana beleži Florida – čak 2.304 u jednoj godini, potom slede Texas (1.781) i Tennessee (1.622). Najčešće mete bile su knjige koje obrađuju teme rasizma, LGBTQ+ zajednice, seksualnih odnosa i seksualnog nasilja.
„Ed Scare“ i politički uticaj
PEN America upozorava da je reč o „punom napadu na javne škole i demokratiju“. Organizacija naglašava da konzervativne grupe koriste koncept „prava roditelja“ kako bi sproveli politički motivisanu cenzuru.
Dodatno, izveštaj ističe da je nakon povratka Donalda Trump-a u Belu kuću 2025. godine došlo do jačanja zabrana. Naredbe njegove administracije korišćene su kao osnova za uklanjanje oko 600 knjiga iz škola na vojnim bazama, uključujući naslove poput ABC of Equality od Chana Ewing i više tomova popularne serije Heartstopper autorke Alice Oseman.
Dok PEN America opisuje trenutnu situaciju kao „krizu zabrane knjiga“, mnogi nastavnici, bibliotekari i roditelji upozoravaju da ovakve mere ograničavaju pravo učenika na slobodno obrazovanje i kritičko razmišljanje.
IZVOR: EN.AS.COM I FOTO: PIXABAY
