Obeležavanje velikog jubileja 100 godina od osnivanja Eparhije američko kanadske, prve eparhije Srpske pravoslavne crkve na američkom kontinentu, zakazano za 16. oktobar, kome je u Čikagu trebalo da prisustvuju i patrijarh Porfirije i članovi Sinoda, odloženo je.
„Patrijarh srpski Porfirije kao i počasni članovi Sinoda SPC odložili su posetu SPC u Severnoj i Južnoj Americi zbog zaoštravanja situacije sa kovidom u Srbiji, kao i na američkom kontinentu i saveta beogradskih lekara”, naveli su u Eparhiji novogračaničko-srednjezapadnoameričkoj i naglasili da o tome sa žaljenjem obaveštavaju sve svoje članove.
Planirano obeležavanje 100 godina Srpske pravoslavne eparhije u SAD i Kanadi biće odloženo za neko buduće vreme, kada će njegova svetost moći da vodi svečanosti, naveli su u Eparhiji sa sedištem u Čikagu.
Patrijarh je, prema ranijim najavama trebalo da doputuje u Čikago 12. oktobra u zavetnu posetu koja, kako je rečeno Tanugu u Eparhiji, izražava jedinstvo SPC u matici i rasejanju.
Američko-kanadska eparhija osnovana je u septembru 1921. godine, a za prvog administratora eparhije koja je obuhvatala sve srpske parohije i opštine u SAD i Kanadi, postavljen je Episkop Nikolaj Velimirović.
Prema rečima ambasadora Srbije u Vašingtonu Marka Ðurića osnivanje prve eparhije SPC na američkom kontinentu – Eparhije američko-kanadske, sa sedištem u Čikagu i postavljanje Vladike Nikolaja, srpskog svetitelja i neumrlog intelektualnog diva SPC za prvog administratora, predstavlja kamen međaš razvoja autohtone srpske zajednice u SAD.
Taj čin, kako je ranije naveo ambasador Ðurić za Tanjug, predstavljao je suštinski iskorak u institucionalnom organizovanju ne samo naše crkve već i čitavog srpskog vernog naroda na području enormnih razmera i raznolikosti kakve su SAD.
Danas, vek kasnije SPC u SAD u 35 saveznih država i svoje tri eparhije ima 125 crkava i 14 manastira i skitova. U sedam kanadskih saveznih država ima 25 crkava i jedan manastir, precizirano je Tanjugu u Eparhiji u Čikagu.
Prve srpske pravoslavne crkveno-školske opštine u SAD obrazovali su Srbi koji su se tu doselili tokom 19 veka, a koje su u početku priznavale jurisdikciju ruskih arhijereja.
Nakon više pokušaja ujedinjenja, episkop žički Nikolaj je u januaru 1921. uz blagoslov Sinoda i podršku Kraljevske Vlade stigao u SAD sa zadatkom da okupi i poveže srpske opštine i unapredi organizaciju Srpske crkve u Americi.
Nešto više od godinu dana, od osnivanja Eparije, u Ameriku je stigao arhimandrit Mardarije koji je iste 1923. godine osnovao prvi Srpski manastir sa sirotištem za srpsku siročad i Domom za iznemogle i prestarele, kod Čikaga.
Od kraja te godine za administriranje eparhijom imenovan je patrijarh Dimitrije, kome je zastupnik bio arhimandrit Mardarije koji je 1925. godine izabran za prvog episkopa američko-kanadskog a hirotonisan u Sabornoj crkvi u Beogradu četiri meseca kasnije.
Ustav Američko-kanadske eparhije donet je na Prvom crkveno – narodnom saboru 1927. godine u nedovršenom hramu manastira Svetoga Save u Libertvilu, a tom prilikom su izabrana eparhijska tela.
Zasluge za građenje manastira u Libertvilu pripadaju episkopu Mardariju, koji je ulažući lična sredstva i prikupljene priloge, a među najvećim donatorima bio je Mihajlo Pupin, uspeo da izgradi hram.
Eparhijom američko-kanadskom upravljali su episkopi Damaskin od 1938. do 1939. i Dionisije do 1963. godine kada su od te eparhije nastale tri nove: Istočnoamerička i kanadska, Srednjozapadnoamerička i Zapadnoamericka.
IZVOR: POLITIKA I FOTO: TANJUG
