Volkswagen, danas jedan od najvećih automobilskih giganata na svetu, ima korene u najmračnijem periodu 20. veka.
Njegova priča počinje u nacističkoj Nemačkoj 1930-ih, kada je Adolf Hitler imao viziju da svakom nemačkom građaninu omogući jeftin, pouzdan i pristupačan automobil. Tako je rođena ideja o „narodnom automobilu“, odnosno Volkswagenu – što na nemačkom jeziku upravo znači „narodni auto“.
Godine 1937. nacistička vlada osniva kompaniju pod imenom Gesellschaft zur Vorbereitung des Deutschen Volkswagens mbH, koja je kasnije preimenovana u Volkswagenwerk GmbH. Hitler je ovaj projekat promovisao kroz propagandnu organizaciju „Snaga kroz radost“ (nemački: Kraft durch Freude), te je prvi model automobila dobio naziv KdF-Wagen.
Za konstrukciju vozila angažovan je čuveni nemački inženjer Ferdinand Porsche, koji je uspeo da osmisli prototip vozila koje će kasnije postati poznato širom sveta. Njegov cilj bio je jednostavan: automobil treba da preveze dve odrasle osobe i troje dece, da može da razvije 100 kilometara na čas, i da bude dovoljno jeftin da ga svaki prosečan radnik može priuštiti.
Međutim, planirana masovna proizvodnja nikada nije zaživela pre rata. Umesto automobila za narod, fabrika u Wolfsburgu, koja je izgrađena specijalno za proizvodnju Volkswagena, tokom Drugog svetskog rata bila je preusmerena na proizvodnju vojnih vozila, uključujući terence i specijalna vozila za nemačku vojsku.
Tek nakon rata, zahvaljujući britanskom oficiru Ivanu Hirstu, proizvodnja automobila je obnovljena. Britanci su, umesto da fabriku potpuno zatvore ili demontiraju, odlučili da ožive projekat. Tako se 1945. godine pokreće proizvodnja modela poznatog kao Volkswagen Type 1, koji je ubrzo širom sveta dobio nadimak – Buba (Beetle), zbog svog karakterističnog, zaobljenog oblika.
Uprkos poreklu, Buba je postala simbol slobode, pristupačnosti i jednostavnosti. Tokom 1960-ih i 1970-ih postala je omiljeno vozilo mladih, naročito u Americi, i deo kontrakulture. Proizvodila se sve do 2003. godine, a ukupno je napravljeno više od 21 milion primeraka, što ju je učinilo jednim od najprodavanijih automobila svih vremena.
Od propagandnog sredstva do globalnog simbola – priča o Volkswagenu i Bubi svedoči o tome kako čak i ideje nastale u najmračnijim vremenima mogu da dožive transformaciju i postanu deo svakodnevne kulture.
IZVOR: MILOŠ KRIVOKAPIĆ, CHICAGO DESAVANJA, FOTO: UNSPLASH
